Het bruist en gist in de coalitie

Gert-Jan Segers op Partijcongres ChristenUnie:

Winkels zouden dicht moeten op zondag. Er moet een einde komen aan de dubbele nationaliteit voor mensen van buiten de Europese Unie.

Het tekent de assertiviteit van de junior partner van Rutte III. Een houding die al doorklonk in een interview dat partijleider Gert-Jan Segers op zaterdagochtend aan de Telegraaf gaf. Daar zei Segers dat het sinds deze herfst rommelt in de coalitie. „Er zijn stevige tegenstellingen. Het is niet allemaal netjes en keurig.” Vooral met D66 is de spanning opgelopen. Segers noemde medisch-ethische kwesties, zoals de aangekondigde ‘voltooid-leven’-initiatiefwet van Pia Dijkstra van D66. En hij noemde de stikstofcrisis, waarbij D66 had geopperd de helft van de veestapel in te krimpen. Segers vond dat toen de „pijngrens” van de ChristenUnie bereikt was. Dat was uit het interview met de Telegraaf

Maar op het partijcongres klonk evenmin veel liefde voor Rutte III. Segers had het over „knokken om er samen uit te komen”. En: „Een coalitie is nodig, maar nooit heilig.” De stikstofcrisis laat oude tegenstellingen scherp zien. Zo wil de ChristenUnie de agrarische sector sparen en klonken er in Utrecht veel geluiden om vooral de luchtvaart aan te pakken. Er werd een discussienota gepresenteerd die pleitte voor krimp van de luchtvaartsector. Een motie om af te zien van steun voor de bouw van Lelystad Airport, bedoeld om de boeren te sparen, werd verworpen. Maar Segers zei in zijn toespraak dat steun van de fractie voor de „ingewikkelde” opening van Lelystad Airport er nog niet is.

Segers is bezig zichzelf en zijn partij ideologisch te herpositioneren. In zijn pas verschenen essay "De verloren zoon" hekelt hij de „morele crisis” en onthechting waar Nederland zich in zou bevinden, mede door „de soms zeer assertieve aanwezigheid van de islam”. Zijn analyse van Nederland als ‘verweesde samenleving’ doet denken aan Pim Fortuyn.

Met een nieuw verhaal en hernieuwde assertiviteit wil de ChristenUnie laten zien dat er nog altijd wat te eisen valt in de coalitie. Het tekent de assertiviteit van de junior partner van Rutte III. Een houding die al doorklonk in een interview dat partijleider Gert-Jan Segers op zaterdagochtend aan de Telegraaf gaf. Daar zei Segers dat het sinds deze herfst rommelt in de coalitie. „Er zijn stevige tegenstellingen. Het is niet allemaal netjes en keurig.” Vooral met D66 is de spanning opgelopen. Segers noemde medisch-ethische kwesties, zoals de aangekondigde ‘voltooid-leven’-initiatiefwet van Pia Dijkstra (D66). En hij noemde de stikstofcrisis, waarbij D66 had geopperd de helft van de veestapel in te krimpen. Segers vond dat toen de „pijngrens” van de ChristenUnie bereikt was.

Met een nieuw verhaal en hernieuwde assertiviteit wil de ChristenUnie laten zien dat er nog altijd wat te eisen valt in de coalitie.

Groeiende spanningen in de coalitie. Stevige tegenstellingen.

Sinds de stikstofcrisis is de samenwerking tussen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie moeilijker geworden, zegt Gert-Jan Segers. Als we het hebben over stikstof is het gewoon heel spannend.

Met name het D66 voorstel om de veestapel te halveren is - zo zegt Segers - door de pijngrens geschoten van de andere partijen. Maar dat het door de pijngrens van boeren schoot, was veel erger. Die dachten dat zij hun vergunningen op orde hadden, maar moesten als eerste inleveren. Ook de opmerking van D66-Kamerlid Tjeerd de Groot dat de verlaging van de maximum snelheid nog maar "een amuse" was van een zevengangendiner, zette kwaad bloed.

Maar ook over principiële tegenstellingen die de coalitie nou juist had geparkeerd, zoals ethisch medische kwesties als euthanasie en abortus, spelen irritaties met D66 op. "Het is zo'n taboe geworden dat we niet eens mogen praten over manieren om het aantal abortussen omlaag te brengen. Zodra abortus ter sprake komt poken PvdA en GroenLinks het vuurtje op en gaan D66 en VVD daarin mee en ontstaan er heel gespannen verhoudingen.

De samenwerking in de coalitie zal er niet per se soepeler op worden als partijen zich meer gaan profileren.

Het zal meer gaan schuren.